We wtorek, 12 czerwca 2012 roku na Zamku Królewskim w Warszawie odbyła się konferencja inaugurująca największy w Polsce projekt edukacyjny „Zapobieganie nadwadze, otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej”. Realizatorem projektu jest Instytut Żywności i Żywienia im. prof. dra Aleksandra Szczygła w Warszawie. Przedsięwzięcie finansowane jest w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy, a jego całkowity koszt wyniesie 4.500.000 CHF (ponad 16 mln zł). Realizacja projektu zakończy się w 2016 roku.
Projekt skierowany jest do najbardziej wrażliwych grup ludności: kobiet ciężarnych i karmiących, dzieci i młodzieży, osób dorosłych, ze szczególnym uwzględnieniem osób z nadmierną masą ciała. Adresatami są także producenci żywności. Projekt jest zgodny z dokumentem Komisji Europejskiej „Razem na rzecz zdrowia: Strategiczne podejście dla UE na lata 2008–2013”, który zwraca uwagę na narastający problem otyłości i niezwykle niskiej aktywności fizycznej wśród Europejczyków.
„Celem programu szwajcarskiego jest zmniejszenie różnic społeczno-gospodarczych w krajach Unii Europejskiej, i w samej Polsce, pomiędzy lepiej i gorzej rozwiniętymi regionami. Pieniądze szwajcarskich podatników sfinansują różne projekty – infrastrukturalne, badawcze, projekty organizacji pozarządowych i funduszy wspierających małe i średnie przedsiębiorstwa, stypendia i wiele innych. Promocja zdrowego trybu życia to jeden z naszych priorytetów. Mam nadzieję, że ten projekt pomoże polskiemu społeczeństwu zwiększyć świadomość co do skutków nadwagi i otyłości oraz poszerzyć wiedzę o prawidłowych nawykach żywieniowych i potrzebie aktywności fizycznej” – powiedział Lukas Beglinger, Ambasador Szwajcarii w Polsce.
Głównym problemem poruszanym podczas konferencji była nasilająca się epidemia nadwagi i otyłości wśród polskiego społeczeństwa. Badanie przeprowadzone w 16 województwach potwierdziło tę alarmującą sytuację, gdyż u 62% mężczyzn i 50% kobiet w wieku od 20 do 74 lat według wskaźnika BMI stwierdzono otyłość i nadwagę. Wskazywano także na fakt, że otyłość jest schorzeniem, które zwiększa ryzyko rozwoju wielu przewlekłych chorób niezakaźnych, np. chorób układu krążenia, nowotworów, chorób przewodu pokarmowego. Szacuje się, że stanowią one 47% całkowitej liczby zachorowań i 60% całkowitej liczby zgonów na całym świecie.
Podczas wykładu inauguracyjnego prof. dr hab. Mirosław Jarosz, przedstawił problem nadmiernej masy ciała jako największego zagrożenia zdrowotnego i cywilizacyjnego XXI wieku: „Otyłość jest chorobą wieloczynnikową, a jej rozwój powodowany jest zachodzeniem wielu interakcji pomiędzy genami a środowiskiem. Głównymi przyczynami nadwagi oraz przewlekłych chorób niezakaźnych są wadliwe żywienie i niezadowalająca aktywność fizyczna. Jak wykazują badania, przeważająca część Polaków wybiera zbyt kaloryczne produkty spożywcze, obfitujące w tłuszcz i cukry proste, które generują nadmiar energii w stosunku do zapotrzebowania organizmu”.
Ważną częścią konferencji było omówienie głównych założeń projektu, który został podzielony na cztery zadania skierowane do różnych grup odbiorców. Jego cele są ukierunkowane na:
edukację w zakresie prawidłowego żywienia wśród kobiet w ciąży i matek karmiących, a także w aspekcie kształtowania racjonalnych nawyków żywieniowych całej rodziny. W trakcie trwania projektu żywieniową promocją zdrowia zostanie objętych ok. 28.000 kobiet ciężarnych;
kształtowanie nawyków prawidłowego żywienia i zwyczajów uprawiania aktywności fizycznej wśród dzieci i młodzieży. Projekt obejmie 1. 600 przedszkoli i szkół;
wdrażanie zasad racjonalnego stylu życia wśród osób z nadwagą i otyłością. W ramach projektu około 1.600 osób z nadwagą i otyłością zostanie objętych 12-tygodniowymi programami interwencyjnymi;
podnoszenie świadomości konsumentów o składzie i wartości odżywczej produktów żywnościowych. Pomoc w dokonywaniu właściwych wyborów. Projekt obejmuje zajęcia praktyczne prowadzone w supermarketach.
Realizację zadań merytorycznych wspomogą działania informacyjne m.in. ogólnopolskie kampanie propagujące zdrowy styl życia, przede wszystkim w aspekcie zapobiegania i walce z otyłością.
Projekt finansowany jest ze Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy w wysokości 4 500 000 CHF (ponad 16 mln zł). Wkład krajowy w wysokości 15% zapewniają środki z budżetu Ministra Zdrowia. Instytucją realizującą jest Instytut Żywności i Żywienia, przy współpracy partnerów: Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego w Warszawie, Instytutu „Pomnik – Centrum Zdrowia Dziecka” i Polskiego Towarzystwa Dietetyki.